Vic.cat ➝
Projecció organitzada per les Jornades antifeixistes de Vic. Un documental dirigit per Fermín Muguruza amb presentació a càrrec de Joni D. Abans de la projecció es projectarà el curt Perder, de Rubén Guindo Nova.
Contar la historia de los inmigrantes. La Errota Kultur Etxea de Abadiño acogerá este viernes a las 19.00 horas la proyección del documental de Fermín Muguruza «Bidasoa. 2018-2023». La sesión organizada en colaboración con Isiotu Kultur Elkartea se completará con una charla-coloquio al término de la proyección con una persona del equipo. Las entradas pueden adquirirse en el propio centro cultural y en la mediateca municipal a un precio de tres euros.
El control policial y cierre de algunos pasos de la frontera pirenaico-atlántica natural del Bidasoa que impuso Francia en el verano de 2018 para evitar la entrada de los inmigrantes en tránsito hacia el resto de países europeos provocó diez muertes en un año. Siete personas fallecieron desde abril de 2021 ahogadas en las aguas del río Bidasoa entre Irun y Hendaia, y otras tres perdieron la vida en octubre de hace dos años, arrolladas por un tren en Ziburu.
Este documental escrito y dirigido por Fermín Muguruza, además de dar voz y poner rostro a varias de las activistas a un lado y otro del río, como representantes de las asociaciones Harrera Sarea (Red de acogida) y Bidasoa Etorkinekin (El Bidasoa con los migrantes), también recuerda a quienes perdieron su vida, poniendo nombre, edad, travesía y sueños, conociendo la historia y las personas que se esconden tras las frías cifras de fallecidos, humanizando de esta manera la tragedia.
El documental se proyectará en versión original subtitulada en castellano. El viernes por la mañana, será el alumnado del Instituto de Traña-Matiena quien disfrutará de este trabajo en un pase especial.
Gabonetan Martuteneko espetxean @muguruzafm-ren Bidasoa 2018-2023 dokumentalaren proiekzioan egoteko aukera izan nuen. Hemen egun berezi haren kronika:
Lander Arbelaitz
Gabonak dira. Ostiral bazkalostea. Martuteneko espetxeko pasillo luzeetan barrena goaz. Jende gutxi dabil, preso gehienak siestan baitaude. Eraikinaren erdialdean, arkitektura panoptikoaren bihotzean bi guardia, kristalezko kaiolan, beheko solairua eta lehena zaintzen. «El carcelero es un prisionero más» (espetxezaina preso bat gehiago da) hitzak datozkit burura beren ondotik igo garenean. Espetxeko liburutegiaren amaieran dagoen proiekzio gelara iritsi gara. Kanpoan hotz da; barnean, berokiarekin, ez hainbeste. Giro goxoa sortuko dute 30 bat presok, aretoa beteta. Dozena bat euskal preso politikoak dira, eta beste guztiak preso sozialak.
Fermin Muguruzaren Bidasoa 2018-2023 dokumentalaren proiekzioaren aurretik, baina, ohiko gora-behera teknikoak: gaurkoan bozgorailuak ez dabiltza (Martutene eta bozgorailuak, zer ironikoa). Zenbait preso beren ziegetako radiokaseteak ekarrita laguntzen saiatu dira. Saiakera askoren ostean, hau espetxea da eta gelaren erdian sabaian dagoen proiektorearen bozgorailutik entzun beharko da. Hori bai, botatzen hasi aurretik, gailua oso oker dago eta zuzen jarri behar da. Aulki baten gainean zutik jarri eta makulu batekin sutil ukituta, maisutasunez konpondu du panorama Joanesek. Ferminen aurkezpen hitz batzuk eta argiak itzali dituzte.
Pettiren kantuak indartsu hasi du filma: “Gerra bakoitzaren ondoren, norbaitek garbitu egin behar du, gauzak ez dira beraiek bakarrik txukunduko…”. Jarraian, ordubetez, Bidasoa ibaiaren inguruan bidaiatuko dute Martutenetik atera ezin duten preso hauek. Isiltasuna erabatekoa da, Dut-en Haize Eza abestia hasi den arte, zenbait presok ahopeka abestuta gozatu baitute.
Bidasoa ibaiaren inguruetan dronearekin grabatutako irudi ikusgarriek eta soinu banda ederrak girotuta –niretzat aurkikuntza handiena Katanga Dub iruindarrek egindako Joxe Ripiauren Lo abestiaren bertsioa–, filma oso lan txukuna da migrazio politikak salatu eta politika arrazista hauen bederatzi biktima hauek humanizatzeko.
Horiek dira bi ideia nagusiak: lehenik, Bidasoa ibaiak ez du inor hil; migrazio politikek hiltzen dute jendea. Hori ertz ugaritatik jorratu du Muguruzak: Bidasoa gurutzatu izan duten herrien memoria, muga itxi duen Frantziako Gobernuaren politika arrazista, Irungo Harrera sarearen lana, migrazio prozesuak dokumentatzen ari den Gari Garaialde fotokazetariaren lekukotza, Afrikarekiko dugun ezjakintasuna eta hemen jaiotako migratzaileen ondorengoek pairatzen duten arrazakeria, Hendaiatik Baionara bidean dagoen polizia saturazioa eta migratzaileek jasaten duten estresa, batzuk aipatzearren.
Bigarren ideia zentrala, esan bezala: hil direnak ez dira zenbakiak. Ezin dira izan. Izen abizenak, familiak eta ametsak zituzten pertsonak ziren. Zenbaki bihurtuz gero, gureak egin du, edozer irentsi dezakegu, Palestinan ere ikusten dugun bezala. Bederatzi historiak, animazio bidez berreraikiak, banaka-banaka, aurretik aipatu ditugun kapituluen artean, Afrikatik Europara eginiko bidaiak jartzen dizkio ikus-entzuleari muturren aurrean. Une labur batez behintzat jar gaitezen beren azalean, eta enpatiza dezagun migratzaileok jasan behar izaten dutenarekin, zertarako eta Gipuzkoa eta Lapurdi artean hilik amaitzeko. Ikusten da puntu horretan indarra jarri nahi izan duela Muguruzak eta filma azken bost urteotan gurean hil diren bederatzi pertsona hauei eskainia da: Tessfit Temzide (21 urte, Eritrea), Yaya Karamoko (28 urte, Bolikosta), Abdoulaye Kolibaly (18 urte, Ginea), Mohamed Kemal (21 urte, Aljeria), Fayçal Hamadouche (23 urte, Aljeria), Ahmed Belhiredj (37 urte, Aljeria), Sohaibou Billa (40 urte, Bolikosta), Ibrahim Diallo (24 urte, Senegal) eta Abderraman Bah (25 urte, Ginea).
Pertsona horien izen abizenak eta dokumentalean elkarrizketatuak garatzen doazen ideiak apuntatzen noa koadernoan: «Ez dezagun ezkutatu errealitatea: errekara salto egiten dute, ezin direlako ni bezala zubitik oinez pasa», “migratzaileak ehizatu egiten dituzte eta horrek erresistentzia pertsonala kolpatu egiten du, jendea oso gaizki iristen da”, “hesiak ez zaizkie pertsonei jarri behar, multinazionalei baizik”, “ez da inoiz amaitzen Polizia”, “Beltzak, zoazte zuen herrira esan izan didate, Hau da nire herria erantzuten diet”…
Eta halako batean, goxo gaudela, filma amaitu da eta lehen lerrotik ahots urratuz 50 bat urteko punki beti-gazte batek sendo hautsi du isiltasuna: “Oso ona filma Fermin, oso ona!”. Jendea barrez hasi da, esanez bezala, hau duk hau!
Gerora, lekuaren berezitasunagatik, solasaldi interesgarria izan da. Arrazakeriaz, mugez, poliziaz, eskuin muturraz… mintzatu dira, gehien bat, preso sozialak –bitartean euskal preso bat desenkusatu da esanez “barkatu, bis a bis-a dut, eta hori baino garrantzitsuagorik ez dago”, eta poz-pozik joan da–. Poliziaren jarduna ongi ezagutzen duten presoek anekdota xelebreak kontatu dituzte, baita bizipen tristeak ere. Batek, adibidez, kontatu du 2021ean Ziburun trenak harrapatuta hil ziren hiru pertsonen gertaera tristean bizirik atera zen pertsona, paralitiko geratu zena, ezagutu zuela, bera ere muga pasatzen saiatzen ari zela. Beste batek dio jartzeko pertsona horien lekuan, Mediterraneoa gurutzatu edo Kanariar Uharteetara txalupan joan denarentzat, ibai hori ez dela ezer… eta hala gertatzen direla gertatzen direnak. Solasaldia bizi joan da, giro onean. Ordubeteren ostean, amaitu da. Jendea pozik dago. Elkar agurtu eta badoaz presoak pixkana aretoa uzten.
18:30ak dira. Pasilloetan, orain bai, jendetza dago. Ondoko gela handian zigarroen ke hodei baten erdian, mahaitxoetan kartetan eta dadoekin jolasean ari dira dozenaka preso. Ondoan daude Telefonicaren telefono finkoak, paretan itsatsitako kabinak bailiran. Ilara dago hitz egiteko, denek estimatzen dute kanpoko aire freskoa. Presoek espetxean tour txiki bat egin digute Martutenen barrena, eta azkenik atera egin gara, atzean ixten joan zaizkigula metalezko sei atetzar. Atera eta ziztu bizian doaz Fermin eta Jone Unanua Pasai Donibaneko Juanba Berasategi aretora. Hura izango dute beren azken aurkezpena.
Espetxetik aterata, ohiko pentsamendua: gu bagoaz eta barruan geratu dira presoak. Auskalo noiz arte. Arratsalde polita behintzat pasatu dugu, eta hori, ez da gutxi hormigoizko eraikin horretan. Pio Barojak Bidasoako errepublikagatik esan zuen arren, jarraitu beharko dugu eulirik, frailerik eta karabinerorik gabeko errepublika bat lortzeko lanean.
Esta semana Kasba Label edita en colaboración con Talka Records en doble vinilo el mítico disco en directo grabado en el Apolo, hace 20 años con la Kontrabanda.
Aquí el compa Joni nos cuenta la historia de esta grabación:
«Desde Kasba música os contamos la historia de la grabación del disco de Fermin Muguruza Kontrabanda. Nos remontamos a la gira Komunikazioa 2003 / 2004, que organizamos desde Hace Color los actuales gestores de Kasba. Este 19 publicamos finalmente el vinilo especial de este álbum tan significativo. No te lo pierdas, ya en nuestra web: https://www.kasbamusic.com/es/catalogo/1-a-1/» – Kasba label
EITB ➝
Kattalin Barcenak Esan Ozenki zigiluak euskal musikan eragindako oihartzuna izan du hizpide “B Aldea”n. Negu Gorriak taldeak sortu zuen zigilua, 1991an.
Esan Ozenkiren inguruan sortutako mugimenduak euskal musika eta kultura ulertzeko modu berri bat ekarri zuela azaldu du Kattalinek. Autogestio bitartez, iraultza sozialerako asmo argia zuten seiluaren baitako musikariek.
Zigiluaren babespean aritu ziren taldeen abestiak ekarri dizkigu kolaboratzaileak. Tartean, Kashbad, Dut, Anestesia eta Negu Gorriaken kantak entzun ditugu.
Berria ➝
2018ko udan, Frantziak kontrola eta itxiera ezarri zituen Pirinio Atlantikoetako Bidasoko muga naturaleko pasagune batzuetan, sarrera eragozteko Europako beste herrialdeetara igaro nahi zuten etorkinei. Horrek hamar hildako eragin zituen urtebetean: zazpi pertsona ito ziren Bidasoa ibaiko uretan, Irun (Gipuzkoa) eta Hendaia (Lapurdi) artean, eta beste hiru hil ziren 2021eko urrian, Ziburun (Lapurdi) tren batek harrapatuta. Fermin Muguruzak zuzendutako Bidasoa 2018-2023 dokumentalean, ibaiaren bi aldeetako hainbat ekintzaileri ahotsa eta aurpegia emateaz gain —Harrera Sarea eta Bidasoa elkarteetako ordezkariei—, gogora ekarri dituzte bizia galdu dutenak: izena, adina, bidaia eta ametsak, hildako kopuru hotzen atzean dagoen istorioa eta pertsonak ezagutuz, modu horretan tragedia gizatiartuz. Donostiako Zinemaldian estreinatu zuten dokumentala. Ondotik, herriz herri aritu dira lana proiektatzen. Gaurtik aurrera, Primeran plataforman izango da ikusgai, doan.
Muguruzak nabarmendu du dokumentalak bidea egiten jarraitzen duela. «Ibaiak ez du hiltzen. Ibaia bizitza da, bi ertzak besarkatzen ditu. Migrazio politikek hiltzen dute. Hemen gertatzen ari denari ahalik eta ikusgaitasunik handiena ematea helburutzat hartuta, Bidasoari egindako amodiozko kantu-dokumentala egiten saiatu gara». Talka Records & Films ekoiztetxeak egin du dokumentala, eta Jone Unanua da ekoizlea.
Hurrengo egunetan, dokumentalaren hainbat proiekzio egingo dituzte: hilaren 10ean, Bergaran (Gipuzkoa); 17an, Kanbon (Lapurdi); 18an, Iruñean; 19an, Ultzaman (Nafarroa) eta Abadiñon (Bizkaia); 20ean eta 21ean, Leitzan (Nafarroa); 21ean, Baztanen (Nafarroa); eta 27an, Lezon (Gipuzkoa).
Dokumentala Filmin ordainpeko plataforman ere ikusgai dago.
Gaur bertan, Primeran plataformako katalogoan beste eduki batzuk gehituko dituzte: Norvegiako Elven telesaila, Suediako Hondartzako hotela 2 telesaila eta herrialde horretako Udaren amaiera telesaila. Trumoia bihotzean telesaila ere jarriko dute.
Primeran plataforman, bestetik, Vaya semanita gaztelaniazko saioaren umorezko hainbat esketx jarriko dituzte.
Hilaren 8an, berriz, FITeran saio berria estreinatuko dute. Iñigo Vicensek gidatuko du. Plataformak iragarri duenez, kirola, indarra eta mugimendua garatzeko asmoa izango du saioak. Pertsonaia ezagunek ere parte hartuko dute ataletan; aurrenekoan, Egoitz Txurruka Txurru telebista aurkezleak. Kirola egiten duten herritarrentzako programa izango da. Bost atal izango ditu.
El 19 de gener publicarem en vinil el mític Fermin Muguruza Kontrabanda ‘En directe sense censura’ enregistrat a la @Sala_Apolo el 21 de gener de 2004. El dia abans, 18 de gener, el presentarem a La @deskomunalcoop amb la participació de @HiginiaRoig i @ConsolSaenz. Us hi esperem
Fermin Muguruza musikari eta zinegile irundarra Itsas Etxea auditorioan izango da gaur, bere bi azken filmak aukezteko. Saio bikoi-tza 19:00etan hasiko da eta sarrerek lau euro balio dute.
Lehenbizi ‘Black is Beltza II: Ainhoa’ eskainiko da, joan den urteko Goya sarietan animaziozko pelikula onenaren kategorian hautagai izan zena. Ainhoa mirariz jaio zen Bolivian eta 1988an, 21 urterekin, iniziazio-bidaia bati ekiten dio Euskal Herrira abiatuz lehenbiziz, Manex aitaren lurraldea ezagutzera.
Ondoren, duela bi hilabete estreinatu zen ‘Bidasoa 2018-2023’ ikusi ahal izango da. Zazpi pertsona hil dira 2021eko apiriletik Bidasoa ibaian eta beste hiruk bizia galdu zuten Ziburun, tren batek harrapatuta. Dokumental honek, ibaiaren bi aldeetako hainbat ekintzaileri ahotsa eta aurpegia emateaz gain, hildako etorkinei izena, adina, bidaia eta ametsak jartzen dizkie, hildako kopuru hotzen atzean dagoen istorioa eta pertsonak ezagutuz.
Sudouest ➝
Le cinéma de Guéthary, Getari Enea, proposait une rencontre marquante, mercredi 29 novembre, avec Fermin Muguruza. L’ex-chanteur des groupes Kortatu et Negu Gorriak s’est lancé dans l’aventure cinématographique depuis 2019, avec deux films d’animation « Black is beltza » et « Black is beltza II : Ainhoa » déjà bien accueillis.
Sa dernière réalisation, un documentaire intitulé « Bidasoa 2018-2023 », relate le destin de personnes essayant de franchir la frontière du Pays basque. Ces tentatives difficiles et dangereuses sont dues au fait de la fermeture des points de passage par l’État français entre 2018 et 2023.
Ce documentaire rend hommage aux migrants décédés lors de cette traversée. Il se focalise sur la parole des associations de terrain, qui côtoient au quotidien ces exilés en transit. Surtout, il vise à redonner une identité à chacun de ces disparus. À la fin de la projection, dans une salle comble, un échange en basque (traduction simultanée pour les non bascophones) entre le réalisateur et le public s’est déroulé dans une ambiance chaleureuse.
Les prochains événements du cinéma et la programmation sont à découvrir sur la page Facebook «GRAAC Getarienea».
uriartedesign-ek
sortutako webgunea
uriartedesign-ek sortutako webgunea
