

Horrela, gure musikako 2 banda garrantzitsuenen arteko bidegurutze interesgarria gertatzen da. Iñigorekin batera, Negu Gorriak taldeko bi kidek parte hartu dute Delirium Tremens taldean bere ibilbidean zehar.
Horrela, gure musikako 2 banda garrantzitsuenen arteko bidegurutze interesgarria gertatzen da. Iñigorekin batera, Negu Gorriak taldeko bi kidek parte hartu dute Delirium Tremens taldean bere ibilbidean zehar.
Berria ➝
Atzo heldu zen albistea: Hebe de Bonafini hil zen, 93 urte zituela. Argentinako Gobernuak hiru eguneko «dolu nazionala» deklaratu zuen, Maiatzeko Plazako Amen Elkarteko buru historiko eta giza eskubideen aldeko ekintzailearen omenez. 1977. urtetik, Buenos Airesko plaza horretan bildu dira diktadurak desagerrarazitakoen amak eta amonak, senideen berri eman dezaten eskatzeko. De Bonafiniri bi seme eta erraina bahitu eta desagerrarazi zizkion Jorge Videlaren diktadurak (1976-1983).
Ikusi gehiago: Hebe de Bonafini. «Gau iluna argitu zuena» itzali da
Euskal Herriko gazte batzuek bisita egin zieten amei 1994. urtean: Negu Gorriak taldeak eta haiekin bira antolatzen joandakoek. Julen Arregi ekoizlea egon zen han, eta argazkiak egin zituen.
Kontzertuetarako argiak muntatzen zituen orduan Arregik bere enpresarekin, eta biran joan zen musikariekin, Argentinan, Txilen eta Uruguain kontzertuak ematera. «Argentinan hiru emanaldi egin genituen, gauerdietan. Izan ere, kaleak arriskutsuegiak ziren gero gauean itzultzeko, eta jendeak kontzertu aretoan geratu behar izaten zuen, garraio publikoa 06:00etan berriz martxan jarri arte».
Todos Tus Muertos talde argentinarrarekin batera jo zuten. Harreman estua zegoen bi taldeen artean. Izan ere, urte horretan bertan, argentinarrek Dale Aborigen diskoa argitaratu zuten, eta, horretan, Negu Gorriak-en Lehenbiziko bala kantaren bertsio bat egin zuten, zeinetan Fermin Muguruzak berak parte hartu zuen.
Kontzertuak argiztatzeaz gain, bideoan grabatzeko ardura zuen Arregik bira hartan, eta hainbat argazki egin zituen. Horietako batzuetan ikus daitezke Muguruzatarrak —Fermin eta Iñigo—, eta taldeko beste kideak —Kaki Arkarazo, Mikel Kazalis eta Mikel Abrego— Bonafinirekin, Maiatzeko Plazako Amen bulegoan, Buenos Airesen. Horiez gain, bisitaldian egon ziren, besteak beste, Angel Katarain soinu teknikaria, Andres Kamio managerra, eta kontzertuetarako talde teknikoko kideak.
«Geu joan ginen haiengana, ezagutu nahi genituelako, eta elkartasuna adierazi», azaldu du Arregik. Argentinarrek jasandako errepresioaren berri izan zuten musikariek. Horrez gain, Bonafinik eta harekin zeuden beste amek eta amonek —«nafar bat tartean, baina ez dut gogoratzen izena», esan du Arregik— informazio zehatza eman zieten Txilen eta Uruguain ezagutu beharreko jendearen inguruan. «Izan ere, inguru hartan rocka kontu underground bat zen orduan».
Baina Bonafinik euskal musikan izaniko eragina ez zen bisita hartan amaitu. Izan ere, argentinarra Euskal Herrian egon zen bisitan bueltan, 1996. urtean, eta harekin elkartu zen Fermin Muguruza Donostiako Artzain Onaren katedraleko sotoko aretoan. Euskal presoen sakabanaketaren aurkako gose greba egiten ari ziren han herritar batzuk.
Bonafinik hainbat hitzaldi eman zituen orduan Euskal Herrian. Selektah Kolektiboa hip-hop taldeak haren hitzak jaso zituen 2000. urtean argitaraturiko izen bereko diskoan. Pobreziaren aurkako emozioz beteriko hitzaldi bat zen.
Lotura bazegoen Fermin Muguruzaren eta kolektiboaren artean, azken horrek Andoaingo gaztetxean emaniko kontzertu batean zuzenean jotzera gonbidatu zituelako, eta Negu Gorriak-en Esan Ozenki zigiluak argitaratu zuelako hip-hoplarien lehenengo lan hura.
1996, urtean bertan berriz elkartu zen, Mexikon Negu Gorriak-ek eginiko biraren harira. «Gu Lakandonara etorri berriak eta bera beste batzuekin joatekotan, denok Hotel Isabelen geunden» Mexikoko hiriburuan.
Geroztik, Argentinara eginiko bisitaldi guztietan egon zen musikaria ekintzailearekin; azken aldiz, 2012an.
Azkenekoz, urriaren 20an egon zen Muguruza Buenos Airesen, eta orduan ere Maiatzako Plazako Amen Elkartearen egoitzan egon zen, han aurkeztu baitzuen Black is Beltza II: Ainhoa filma. «Baina jada Hebe oso gaixorik zegoen, eta ezin izan nuen agurtu».
Maiatz asko pasatu dira 1994 hartatik. Baina ahotsak eta argazkiak geratzen dira, desagertutakoak gogoratzeko. Muguruzak atzo egin zion omenaldia Bonafiniri, Twitterren bidez. «Galtzen den borroka bakarra bertan behera uzten dena da».
Negu Gorriak @negugorriak taldekoak Hebe de Bonafinirenekin Argentinan egon zirenekoa https://t.co/9Gt05jjQde Honen bidez: @berria
— Fermin Muguruza (@muguruzafm) November 21, 2022
Otro disco clásico del rock vasco reeditado por Elkar, en este caso se trata de la despedida del grupo fundado en 1990 por los hermanos Muguruza y Kaki Arkarazo.
Los discos de versiones realizadas por un único grupo o artista son un género en sí mismo y hoy en día abundan las
grabaciones de este tipo realizadas por artistas tan diversos como Sepultura, Johnny Cash, Hellacopters, Patty Smith, Monster Magnet o Los DelTonos. Pero en el año 1996, cuando primero se anunció y después se publicó este disco de Negu Gorriak no era algo tan habitual. Además, es uno de los mejores discos de versiones que nunca he escuchado y desde luego me parece claramente mejor que el que hicieron Rage Against The Machine y lanzaron en el año 2000, “Renegades”. Hago esta comparación justo con este grupo, y no con cualquier otro, por las similitudes en la actitud de las dos bandas, la cercanía en los gustos musicales y la intención de los discos: homenajear y reconocer a bandas que fueron referentes en la concepción de los dos grupos y en su sonido.
En el caso del disco de Negu Gorriak que nos ocupa, el resultado es especialmente certero, porque si nos abstraemos de que no son composiciones propias, el resultado no desentona en absoluto con el resto de grabaciones previas de la banda. Vamos, que hicieron suyas las canciones hasta tal punto que parece un disco más del grupo.
El hecho de emplear el euskera como seña de identidad esencial llevó a la traducción de las canciones a este idioma, lo cual evidentemente marca una diferencia y las atrae al espíritu de la banda casi de forma automática, pero es que además supieron arreglar los temas para llevarlos a su propio terreno, logrando que incluso la canción “Respect” de Otis Reeding, también muy famosa en la versión de Aretha Franklin, todo un clásico del soul, se transformara en un potentísimo tema, lleno de energía rockera.
Otro gran acierto de este disco es la selección del repertorio, que combina de manera totalmente desacomplejada grandes temas famosos en todo el mundo, con canciones de grupos vascos en un nivel muy diferente de popularidad, pero que también fueron fundamentales para el concepto musical, ideológico y la apuesta por la autogestión de Negu Gorriak. Tampoco tuvieron problema con incluir canciones de BAP!! y Anestesia, conjuntos con los que compartían un músico (batería y bajista respectivamente).
También hay que señalar que en esta grabación los cinco miembros de Negu Gorriak se reforzaron con 15 músicos adicionales. No estaba previsto hacer conciertos ni una gira, por lo tanto, no sería necesario reproducirlas en directo, tal vez eso explique ese gran número de colaboraciones. Este disco sería la despedida, algo que comunicó desde su habitual columna “Nire Txanda” en el periódico “Egin” el 3 de octubre de 1996.
El álbum comienza con “Ez dut ezer esan nahi”, canción que también abrió el álbum debut de BAP!!, “…Bidehuts Eta Etxehuts”, un grupo pionero del hardcore en euskera, en la que los sentimientos tormentosos flotan sobre la contundencia rítmica.
“Errespetua” es la citada versión del “Respect” de Otis Reeding, a la que insuflan velocidad y poderío. Se pierde por el camino la sutileza emocionante de la versión original, y de la que hizo Aretha Flankin, pero se adapta con acierto a la tesitura vocal de Fermin, que es un cantante muy diferente a esas grandes voces del soul.
“Exin dut azaldu” es “I can’t explian” de los Who. Y es que en los miembros de Negu Gorriak había acumulada mucha cultura musical y este clásico grupo de los 60, influencia para los grupos punk que surgieron una década después, también formaba parte de su ADN sonoro. Los Negu llevaron el original a su terreno, sin necesidad de modificarla en exceso, porque la original ya contenía rabia y contundencia.
“Sexu makina” corresponde a “Sex Machine” del cantante británico de origen jamaicano Macka B. Es una de los mejores cortes del disco. Toman la canción original y la transforman en toda fiesta, con 3 voces invitadas que riman en varios idiomas y con coloridos arreglos. Esta versión puede considerarse un adelanto del estilo musical que desarrollaría Fermin Muguruza en sus los primeros álbumes en solitario que grabó en siguientes años, donde el reggae tenía el protagonismo principal dentro de una amplia fusión de estilos y referencias.
“Gizon mikia, aho hondia” es la revisión del “Small man, big mouth” de Minor Threat. Una píldora ultraveloz, que Negu Gorriak primero transforma radicalmente en una introducción pausada que no está en el original y después pisa al máximo el acelerador calcando el original.
“Anima zaitez” es la traducción de “Live up yourself” de Bob Marley. Una buena versión, bastante próxima a la original, con importante presencia de coros femeninos.
Public Enemy son una de las principales influencias de Negu Gorriak y un factor clave en la misma gestación y nacimiento del grupo. Por lo que una versión del combo de Chuck D y Flavor Flav no podía faltar. La canción seleccionada fue “She watch channel zero?!”, transformada en “Neska zero katea ikusten du”. En ella colabora Silvia Ammirato del grupo suizo Wemean rapeando en italiano. El tema original es una jauría desbocada de samples y scratchs. Aquí la tormenta se recrea con guitarras y, eso sí, se incluyen algunos scratchs en el tramo final.
The Clash son otra referencia clara tanto para Negu Gorriak, como previamente para Kortatu, y de ellos se toma “Rebel waltz” para transformarlo en “Matxinatu vals-a”. Un corte a ritmo 3×4, para ello es un val, que supone un punto de relax en el conjunto del disco.
Los Redskins fueron una banda inglesa en activo desde 1982 a 1987, formada por skinhead de izquierdas, que empleaban sus canciones para criticar la sociedad burguesa. En sus canciones mezclaban punk-rock, rockabilly y soul, destacando una poderosa base rítmica. “Unionize” fue uno de sus mayores éxitos, en el que invitaban a la militancia sindical para que revindicar con fuerza y unión los derechos de los trabajadores. Negu la reconvierte en “Sindikatua” y le da un plus de elegancia y buen acabado a la original, con más protagonismo de los vientos. Uno de los mejores cortes del disco.
“Getting the fear” de Poison Idea es la siguiente pista. Este grupo era originario de Portland, practicaban un punk rock rabioso y muy contundente, con la desgarrada voz de Jerry A. al frente. En su versión el grupo vasco opta por ceder la voz a Mikel Kazalis, aunque Fermin le hace algún coro y bordan una versión bastante fiel a la original pero muy bien rematada.
“Aitariz es dut” del grupo vasco Errobi, una formación de folk y rock progresivo de la primera hornada del rock eskaldun, se visita respetando la letra original, aquí no hacía falta traducirla, pero a cambio decidieron emplear arreglos bastante diferentes. Un tema destacadamente melódico en las estrofas principales, con un gran estribillo y del que supieron dar una visión muy distinta con gran acierto.
Dead Kennedys fueron estandarte del punk estadounidense desde los 70 hasta mediados de los 80, con el inefable Jello Biafra al frente. Sacaron los colores a las contradicciones e injusticias en de su país y mostraron el camino de autogestión discográfica a seguir por otras muchas bandas en el resto del mundo. La canción elegida, “MTV-Get off the air”, la transforman en “MTV-Atenatik at”, invitando a Evaristo de La Polla Records para recitar en la parte inicial sobre coros infantiles. Para luego pegar un acelerón radical. La versión es muy fiel a la original y también muy acertada.
El jamaicano Linton Kwesi Johnson desde finales de los 70 recitaba poemas sobre bases de reggae dub, siendo una influencia importante para la gestación del Hip Hop. Negu Gorriak recoge su canción “Reggae for Peach” traduciéndola y adaptándola de manera bastante próxima a la grabada por Johnson en “Reggae Preachentzat”.
“Agur” es una canción de Anestesia, banda de trashmetal en la que el cantante y guitarra era Mikel Kazalis. La canción original de incluyó en el EP “Gorrotoaren Ahotsa” y era buenísima. Como también lo es esta versión, en la que se introduce un ritmo Hip Hop como introducción y se remarca el ritmo de la batería con una sensación maquinal. En la voz Fermin Muguruza (en la original estaba el propio Kazalis).
El disco se cierra con “Express Yourself”, transformada en “Adieraz Azaitez”, una de la canciones más famosa de N.W.A. , que a su vez se basaba en otro tema de mismo título de Charles Wright & the Watts 103rd Street Rhythm Band. Un gran trabajo hicieron Negu Gorriak en esta versión, que resulta más festiva que la original, y en la que tienen una importante aportación tanto Javi Pez como las tres cantante que hicieron coros en diversos cortes: Izaskun Forkada, Sorkun “Kashbad” e Irantzu Silva.
Cabe señalar que todas las letras fueron traducidas y adaptadas por Fermin Muguruza, salvo las tres que originalmente eran en euskera. Una labor muy meritoria, pues Fermin Muguruza no tenía el euskera como lengua materna y este álbum demostró que su empeño en aprenderlo a fondo había dado sus frutos.
En total, Negu Gorriak se despidieron a lo grande con esta grabación de versiones. Si bien tuvieron una reunión puntual en 2001, para celebrar 3 conciertos con motivo de su victoria en el proceso judicial abierto por el Coronel Galindo denunciando su canción “Ultelkeria”. De aquellos conciertos se publicó un DVD y CD en directo, en los que se puede constatar que trasladaron al directo su versión de “Respect” de Otis Reeding.
Te invitamos al leer la reseña que publicamos en 1997, en el momento de lanzamiento original del álbum: https://www.lafactoriadelritmo.com/negu-gorriak/salam-agur/
Esan Ozenki zigiluaren 30. urtemugan (19991-2021), hainbat berrargitalpen eta edizio berezi kaleratu ditu Elkar argitaletxeak.
Alde batetik, Negu Gorriak taldearen diskografia osatzeko falta ziren hiru biniloak dira, hirurak gatefold formatuan, argazkiak, kartelak edo kontzertu sarreren irudiekin moldatutako diseinuekin.
Eta bestetik, Anestesiaren lehen EParen oso berrargitalpen zaindua egin dute, hain zuzen ere ‘Toki berean’ izena duen biniloarena.
1991ean argitaratuta, 7’ singlearen formatuan, berritu ostean, oraingoa 10’koa da. Diskoetxeak azaldu duenez, disko mitiko haren oso ale gutxi egin ziren, eta «zor historikoa» zen hura «berreskuratzea eta eguneratzea».
Urte hasieran ‘Gure jarrera’ diskoaren edizio berezi bat kaleratu zuen Elkarrek, binilo bikoitzean eta aspalditik deskatalogatuta dagoen ‘Gora herria’ maxia ere barne hartu duena.
Esan Ozenkiren 30. urtemugako ospakizunak biribiltzeko, Youtuben kanal bat ireki zuten dute apirilaren 20an, eta orain arte sarean egon ez den hainbat bideo eta material interesgarri daude ikusgai bertan.
Besteak beste, hainbat bideoklip, Etsaiaken 25. urteurreneko kontzertua eta 1995eko urriaren 28ko Hitz Egin kanpainaren barruan egin zen jaialdia.
Horrez gainera, askorentzat hain bereziak izan diren bildumak ere bertan entzun daitezke: ‘Esan Ozenki Records 1991-1994’, ‘Independentzia 5 urtez’, ‘Gora Herriak’, ‘Ikastola berria eraiki dezagun Zuberoan’, ‘Factory 9’ eta ‘Independentzia 10 urtez’. Baita diskoetxea itxi eta hamar urtera kaleratu zen ‘Esan Ozenki Records 1991-2011’ bilduma ere.
Naiz → Iñigo anaia zendu zenetik Fermin Muguruzak ez du elkarrizektarik eman, baina hori aldatzeko nahikoa arrazoi ona iruditu zaio Telmo Trenorren ∫ateliteak saioko gonbidapena. Negu Gorriak-en samplegintza aztertu dute beste bi adituren konpainian: NG Sampleseko Kimo eta Snoid Jauna.
Kasualitateak ez dira maiz gertatzen eta, horregatik, polita da horiek nabarmentezea. Ekaineko egutegia esku artean hartu, egun bat hautatu eta gonbitea luzatu zion ´∫ateliteak Deluxe II’ irratsaioan parte hartzeko Telmo Trenorek Fermin Muguruzari. Negu Gorriak taldeak erabilitako sampleen inguruko «arkeologia musikala» egitea zen Trenorren intentzioa eta horretarako bildu nahi zituen NG Samples-eko Kimo eta Snoid Jauna eta, noski, Fermin Muguruza. Anaiaren heriotza gertatu zenetik elkarrizketarik ez du eman irundarrak. Dena utzi du bertan behera: kontzertuak, kolaborazioak, hedabideekin harrremanak, denbora bat hartu du berarentzako. Baina nonbait tentatu dio Telmo Trenorrek proposatutako gaiak eta baita konpainiak ere, eta horregatik heldu egin dio gonbiteari: «Ba egun ona aukeratu duzu! Justu gaur (ekainaren 25ean grabatu zen saioa) 30 urte betetzen dira Negu Gorriak-en ‘Jarrerak Aldatu’ diskoa kaleratu genuenetik.»
Asteazkenero gidatzen du Telmo Trenor disko ziztatzaileak ‘∫ateliteak’ saioa Naiz Irratian. Elektronika saioa da eta badu sekzio bat ‘Who is it’ izena duena. Bertan, kantuetako sampleak aztertu egiten dira eta jatorrizko abestiak entzuten. Esan daiteke sampleak direla beste kantu edo audioetatik hartzen diren mailegu musikalak eta maiz gertatu moduan teknika honen jatorriaren inguruan bertsio ugari daude. Batzuek diote XX. mende hasieran New Orleanseko jazzlariak izan zirela aitzindariak, maiz hartzen zituztelako beste kantuetako zatitxoak, eta progresioak egin abiadura azkartuz edo motelduz. Beste batzuek Pierre Schaeffer dute teknika honen sortzailetzat. Teoria honek dio Schaeffer musikarekin esperimentatzen hasi zela aurretik egindako grabazioekin: loopeatu, pitcha aldatu, abiadura azktartu eta moteldu….eta noski hau guztia posible egin zen grabagailuen komertzializazioa eman zenean, orduan, erabat demokratizatu egin zen samplegintza.
Negu Gorriak taldeko arkeologia musikal ariketa honetan ezin ziren faltatu Kimo eta Snoid Jauna, Arkaitz Sagasti eta Urko Rodriguez, hurrenez hurren. Twitterren ezagutu zuten elkar, norbaitek bota zuen erroka: Negu Gorriakeko zenbat sample ezagutzen dituzue? Eta haria luzea izan zen, oso luzea, hain luzea blog bat sortzeko adina eduki bildu zutela eta horrela sortu zuten Kimo eta Snoid Jaunak ‘Samples’. Dudarik gabe, altxor bat Negu Gorriaken grupientzako. Baina orain ezin da bisitatu, OVH interneteko azpiegitura enpresak izandako sutearen ondorioz ‘kaput’ egin zuen NG Samplesek. Hala ere, gogoz geratu bazarete, aukera bat baduzue: Info7 irratiko Kale Gorrian saioan astero egiten zuten kolaborazio bat Negu Gorriakeko sample baten berri emanez. Hemen ‘Gora Herria’ kantuaren inguruan egindakoa.
Kortaturen garaian hasi ziren sampleak erabiltzen lehen aldiz, ‘Kolpez Kolpe’ kantua horren adibide. Public Enemy rap taldea izan zen erreferentzia. «Garaian The Clashek kolpatu ninduen bezala, kolpatu ninduen Public Enemy taldeak», esan du Fermin Muguruzak. Long Islandekoek 1988an kaleratu zuten ‘It Takes a Nation of Millions to Hold Us Back’ hip-hop diskoa, hor entzun zituen sampleak lehendabiziko aldiz Muguruzak, eta kontatu du nola hasi ziren lehen samplea propioak egiten. «Kaki Arkarazo Tolosako zezen plazara joan zen haizkora apostu bat zegoelako, grabagailu batekin hurbildu zen eta haizkolariaren arnasa eta guzti grabatu zituen. Sample hori kantu gehiagotan ere erabili dugu!», gaineratu du.
Samplegintzak asko zor dio grabagailuari, horren adibide ere bada ‘Bertso-Hop’.«Nik bi orduko saio bat nuen egunero Egin Irratian, gaueko 22.00etatik 00.00etara. Ah! Eta jakin guk asmatu genuela Maketa Lehiaketa eta ez Gazteak!», gogoratu du irundarrak. Garai haietara itzuliz, aipatu du: «Askotan genituen bonba mehatxuak baina gure erabakia zen estudioan geratzea saioarekin jarraitzeko».
Muguruzak gidatutako ‘Igo Bolumena’ saioaren aurretik, ‘Bota Puntuasaioa’ zegoen, usurbildar batzuek egiten zuten bertso-saioa. «Gaueko bederatzietarako egoten nintzen Egin Irratian nire saioa prestatzeko. Usurbilgo taldea kriston taldea zen eta harreman oso ona genuen. Kaki Arkarazok bezala, beraiek ere grabadora hartu eta bertso saioak grabatzen zituzten gero asteleheneko saioan komentatzeko. Eta nik bertsoak aditzen nituen bozgorailuetatik, ez nuen asko ulertzen baina oso interesgarria iruditzen zitzaidan. Behin grabazioak eskatu nizkien, eta horrela sortu genuen Bertso-Hop. Bi plater nituen, batean jartzen nuen ahotsa eta bestean zati instrumentala, esperimentazio hutsa izan zen».https://www.youtube.com/embed/0aCcrx56LLo?enablejsapi=1&autoplay=0&cc_load_policy=0&iv_load_policy=1&loop=0&modestbranding=1&fs=1&playsinline=0&controls=1&color=red&cc_lang_pref=&rel=0&autohide=2&theme=dark&
Hain zen Negu Gorriak esperimentazio eremu, diskoa grabatzeko ingeniaria topatzea ez zela batere lan erreza izan. «Hemen Euskal Herrian ingeniari tekniko gutxi zeuden, behintzat bai, guri gustatzen zitzaigun musikarekin lan egiteko. Gogoratzen naiz guk argi esaten genuela: hau nahi dugu. Eta tekinariak, erantzun: hau? Hau gazki grabatuta dago!», kontatu du barrez Muguruzak. Baina M-ak taldea aditu zuenean, Kaki Arkarazorengan jarri zuen begia Ferminek. «Garaian telebista programa bat egiten zuen eta ohartu nintzen erreferentzia berdinak genituela: Talking Heads, New Age, Bad Brains…niretzako erreferente gorenak ziren».
Bien arteko sintonia ona izanen zelakoan ‘Kolpez Kolpe’ diskoa ekoizteko proposatu zioten Arkarazori, eta hark baietz. «Lokalera etorri zen, baina ez zen esku hutsik etorri, baita zera ere! Gitarra eta ‘anpli’ batekin etorri zen. Guk jotzen genuen bitartean bera hasten zen gitarrarekin txorakeriak egiten…..» eta disko ekoizle izatetik, Negu Gorriak taldeko partaide izatera pasa zen. «Hor hasi zen Negu Gorriak-en ideia, oso argi genuelako Negu Gorriak taldea esperimentazio gune bat behar zela izan», esan du Muguruzak.
Sampleetaz hitz egitea esan nahi du erreferentziak zerrendatzea, eta ur askotatik edan izan du Muguruzak. Juan Mari Beltran, BAPeko Okene, Xabier Montoya gogoratu ditu besteak beste. Baina baita zenbait talde ere, The Clash, Public Enemy, Aretha Franklin, Peter Tosh, Benjamin Zephaniah. Eta nola ez, soula eta musika beltza, reggaea, D&B edo jungle errimoak. «Rolling Stones musika aldizkarian elkarrizketatu ninduten behin eta ea zein musikari izan nahiko nukeen galdetu zidaten. Nik Ottis Redding izan nahi nuela erantzun nuen. Muguruzaren ustez hark irudikatzen baitu: sentitzea dena, bizipoza, sufrimendua, «dena adierazten du eta berdin Areta Franklinek ere», dio. «Euskaldun bezala ere sentitzen dut herri honetan asko sufritu dugula. Hemen egon gara 200urte gerretan. Gure kultura eta gure sustraiak sakonak dira. Hemen badugu kultura borrokalari bat, gu langileak gara eta musika izan da bertsio ofizialetik kanpo erabili den tresna bat. Nik komunidade batentzat egiten dut lan eta haientzat abesten dut».
uriartedesign-ek
sortutako webgunea
uriartedesign-ek sortutako webgunea
Pribatutasun politika eguneratu dugu datuen babeserako legedia berriagatik, eta gardentasunarekin dugun konpromisoagatik. Ez dugu aldatu zure datuak erabiltzeko eta konpartitzeko modua, baina uste dugu jakin behar duzula zure zein datu jasotzen ditugun, nola tratatzen ditugun eta zein aukera eta kontrol duzun. Ezarri cookie-akCOOKIE-AK UKATUGUZTIA ONARTU