23rd of September: BELODROMO – World premier.
Last tickets available here:
https://sansebastianfestival.janto.es/janto/
The soundtrack tracklist here:
Aizu! ➝
FERMIN MUGURUZA (Irun, 1963) Donostiako Zinemaldian egongo da: Black is Beltza II: Ainhoa filma jaialdiaren 70. edizioan estreinatuko da, irailaren 23an. Astebete geroago aurkeztuko da Espainiako zinema aretoetan; azaroan, berriz, Frantzian. M. Egimendi. Argazkiak: Amaia Zabalo.
Bigarren zatiek ez dute ospe onik…
Gauzak asko aldatu dira, batez ere telesailek hartu duten indarragatik. Orain, ezin da bigarren zatiez hitz egin. Ez dira protagonista beren beste istorio batzuk, baizik eta aurreko filmean ikusi genuen zerbaiten jarraipena, urte batzuk igaro ondoren. Black is Beltza I 1965ean hasi eta 1967an bukatzen da. Honetan, 85ean hasita, ekintza osoa 88an garatzen da. Hau aurreko protagonisten 21 urteko alabaren istorioa da. Orduko testuinguru historiko-soziala erakusten da, eta pertsonaia errealak fikziozkoekin nahasten dira.
“Zinemaldian egotea izugarria da, oso neurea sentitzen dut”
“Oso pozik nago filma Iparraldean berehala estreinatuko delako”
“Filmean, Iñigo anaia eta biok marrazki bizidun bihurtuta ateratzen gara”
“Herri honetan dugun aberastasunik handiena elkartasuna da”
“Zure bizilekuko hizkuntza hitz egiteak pertsona hobea bilakatzen zaitu”
“Arteak ez dauka ezer txarrik”
Artikuluaren zati hau bakarrik harpidunek ikus dezakete. Mesedez, hemen klikatu harpidetza egiteko eta artikulu osoa ikusi ahal izateko.
Urriaren 6an kaleratuko da komikia ere…
Bai, euskaraz, gaztelaniaz, galegoz eta katalanez aldi berean plazaratzea lortu dugu. Frantziako edizioa Angulemako Azokarako plazaratu nahi dugu. AEBetan, gaztelaniazko bertsioa banatuko da, komunitate latinoarentzat, eta Latinoamerikan banatzea ere lortu dugu. Protagonista emakumea da, eta marrazkiak emakume batek egitea nahi izan dugu: Susana Martinek sekulako lana egin du, komiki zoragarria.
Artikuluaren zati hau bakarrik harpidunek ikus dezakete. Mesedez, hemen klikatu harpidetza egiteko eta artikulu osoa ikusi ahal izateko.
KOLKOTIK
Autoan zoazela, musika ala irratia? Musika jartzen dut.
Zer eman dizu musikak? Nietzschek esaten zuen mundu honek ez lukeela zentzurik izango musikarik gabe. Ni horietakoa naiz.
Eta kendu? Askotan, osasuna.
Zer ez da falta inoiz zure hozkailuan? Garagardoa, kar-kar!
Zer plater prestatzen duzu ongi? Pasta, janari italiarra; zale amorratua naiz.
Larunbat gauerako planik onena? Oso gaupaseroa izan naiz, baina datorren urtean 60 urte beteko ditut. Farandulakoa naiz, gypsy-a, ijitoa; hortaz, ederrena kontzertu bat, oso berandu ez bada.
Zerk galarazten dizu loa? Joan zaizkidan lagun guztiek.
Biharko egunkarian irakurri nahiko zenukeen albistea? Euskal preso eta iheslari guztiak libre daude, etxean.
Pertsonaia historiko bat? Hildakoa, Otis Redding. Bizirik, Angela Davis.
Zer egiten duzu erlaxatu beharra duzunean? Ahal badut, kirola. Edo telesail bat ikusi, kar-kar!
Zinemak daukan gauzarik onena? Beste mundu batera eramaten zaituela.
Eta txarrena? Arteak ez dauka ezer txarrik.
Zer ikusten duzu ispiluaren aurrean jartzen zarenean? Asko sufritu duen eta bizitzaz gozatu duen pertsona bat.
Nola ikusten duzu zeure burua 20 urte barru? Ez dut Periko Solabarriaren indarra izango, baina, ahalko banu, zenbait protestarekin bat egiten.
Bizitzako plazer txiki bat? Lagunekin elkartu, garagardoak edan eta algaraka barre egitea.
Zerk ematen dizu lotsa? Ondo pentsatu beharko nuke, lotsagabea naiz eta.
Eta beldurra? Asko maite dudan jendeari zerbait txarra gertatzeak.
Zerk ateratzen zaitu zeure onetik? Oso azkar sutzen naiz… Alferkeriak!
Labur esanda, nolakoa da Fermin Muguruza? Militantea.
Aizu! ➝
Aizu! AEK-ren aldizkariko azalean azaltzeak ilusio handia egiten dit, AEKarekin ikasi bainuen euskara.
Elkarrizketan… spoiler dexente @blackisbeltza.2.ainhoa filmaren inguruan.
A! Eta aldizkari berdinean, @anelindane ri elkarrizketa ere bai. Kriston alea beraz!
@pantailakeuskaraz
#blackisbeltza
Diario Vasco [Alberto Moyano] ➝
Veintiún años después de abarrotar el Velódromo donostiarra con la vuelta de Negu Gorriak a los escenarios para festejar su victoria judicial sobre Rodríguez Galindo, Fermin Muguruza regresa al emblemático recinto. Esta vez será como realizador y de la mano del Zinemaldia, que estrenará en la pantalla gigante de 400 metros cuadrados ‘Black is Beltza II: Ainhoa’.
La proyección, diseñada como una fiesta, tendrá lugar el viernes 23 de septiembre -y no el 16 como por error informaba ayer este periódico-, víspera de la clausura del certamen. «Emociona estrenar en el Velódromo una película dedicada a mi hermano. Volverá a ser un homenaje a Iñigo», de cuya muerte se cumplirán en septiembre tres años.
Las 3.000 entradas saldrán a la venta el próximo 16 de agosto, a un precio de 8,65 euros. Muguruza espera que se agoten. «Queremos reventar el Velódromo». De hecho, la proyección, a las 20.00 horas, estará precedida a partir de las 18.00 horas por la actuación de la Broken Brothers Brass Band, que hace cuatro años también acompañó en el Kursaal el estreno de ‘Black is Beltza’. «Queremos que sea algo más que una proyección, que sea un evento» en el que no faltarán los puestos de merchandising y de la cerveza ‘oficial’ de la película, elaborada por la cooperativa Boga.
Muguruza aseguro que «lo mejor que me podría proponer el Zinemaldia era el Velódromo: a nivel cinematográfico, porque es muy espectacular. Ahí vi, entre otras, ‘Perdita Durango’ y ‘Las brujas de Zugarramurdi’», cuya canción de cierre firmaba el músico de Irun. «Por otra parte, está el componente emocional que nos une al Velódromo, un recinto que llenamos dos noches seguidas en una época en la que podían entrar 12.500 personas. Y encima, con motivo de la celebración de la victoria de la libertad de expresión frente a una de las personas más oscuras y tenebrosas que han pasado por este país, como fue Galindo, que nos tuvo nueve años en un proceso judicial», apunta.
En cuanto al filme en cuestión, «estamos convencidos de que con esta película hemos pegado un salto de calidad muy potente, y con el mismo presupuesto que con la primera película». afirma. En este sentido, Fermin Muguruza recuerda que además de un amplio periplo por numerosos festivales internacionales, ‘Black is Beltza’ es «la única película españolla de animación que figura en el catálogo de Netflix. Eso ya es un sello de prestigio importante».
El estreno en salas será el 30 de septiembre y el cómic -que se lanzará el 6 de octubre en cuatro idiomas-, se publicará en castellano en el sello Reservoir Books, con distribución en Latinoamérica y Estados Unidos.
Musikagintzatik aparte dabil Fermin Muguruza, eta urteak dira ez duela kontzertu bat ematen. 2019ko abenduaren 17an aritu zen azken aldiz, Bilboko Kafe Antzokian, Iñigo Muguruza anaia hil berriari egindako omenaldian.
Gogorra izan da. Lehenengo urteetako krisialdiak, anaiaren heriotzaren ondoren izandako hondamendi guztia… Irailaren 5ean hiru urte beteko dira. Ematen du atzo izan zela. Orain, beste sentsazio bat daukat. Irungo sanmartzialak bereziak izan dira, lehenengoak izan baitira Iñigo gabe. Baina berrindartuta sentitu dut neure burua.
Oraintxe, dena da anaiarekin bizi izan dudanaren atzera begirako bat. Asteburuan, Bristolen egon naiz [Ingalaterra]; duela 22 urte jo genuen toki berean, Thaklan, Transglobal Underground, The Selecter eta From the Jam ikusten. Pentsa hori zer izan zen Kortaturentzat, The Specials, The Beat eta The Clashekin batera. The Jamen baxuaren lerro gehienak inspirazioa izan ziren guretzat.
Irungo jaietan, La Malaren [Rodriguez] kontzertua egon da, eta haren DJa nire semea da [Unai Muguruza]. Quién manda kantua egin genuenez aspaldi, abestera gonbidatu ninduen. Nola, ba? Kristoren bertigoa nuen. Imajinatu, bizitza osoan egon naiz eszenatokian… Bertigo hori sentitzea oso kaltegarria zen niretzat. Auzo guztia nuen galdezka: «Aterako zara?». Azkenean atera nintzen, eta lehoi asmatikoa atera zen berriro. Ahaldundu egin nintzen. Hau da nire mundua: hemen egon naiz bizitza osoan.
Oreretan [Gipuzkoa], madalenen aurreko egunean, uztailaren 20an, artista bat gonbidatzen dute txistulari alardera, eta aurten ni ariko naiz. Zazpi kantu egingo ditugu, Oreretako zumardian. Oso sinbolikoa da: 1984an, han eman genuen gure lehen kontzertua, uztailaren 20an! Bueno, 19an, baina ja gaupasaz zen, goizaldeko seietan [barrez]. Ez geunden kartelean ere; inork ez gintuen ezagutzen. Jotzen ari ziren RIP, Basura, Odio… eta Optalidon donostiarrei eskatu genizkien gitarrak. Atera ginen, egin genituen maketako bost kantuak, eta bukatu zen festibala. Jende gutxi gelditzen zen. Berezia izango da. Horren ondoren, espero dut batez ere filmarekin aritzea bolada batean.
Garesti dago itzala Moskun. Beroa itogarria da, eta inor gutxi dabil Irungo Urdanibia plazan (Gipuzkoa), edari banatzaileez gain. Hala ere, Fermin Muguruza (Irun, 1963) praka bakeroekin eta kamiseta beltzarekin iritsi da; are ilunagoa, idatzita daramana irakurriz gero: Black Is Beltza. 2014an sortu zuen izen bereko komikia, 2018an filma, eta irailaren 30ean estreinatuko dute Black Is Beltza II: Ainhoa Hego Euskal Herriko zinemetan; azaroaren 16an, Iparraldean. Eta urriaren 6an, komikia. Gainera, atzo jakinarazi zuten filma Donostiako 70. Zinemaldian aurkeztuko dutela, belodromoan, irailaren 23an. «Euforiarekin bizi dugu dena». Ur trago bat edan du plazako iturritik.
Azken boladan, Muguruza zineman dabil buru-belarri, musikan baino gehiago. «Kulturaren langilea naizela esatea gustatzen zait». Etxeko sukaldean, hozkailutik atera du ura. Lurreko haizagailuak leun bultzatzen ditu pareta guztietan itsatsitako musika kartelak eta irudiak, eta animaziozko film baten poster koloretsu bat nabarmentzen da horien artean: Chihiroren bidaia (Hayao Miyazaki, 2001). «Seme-alabengatik jarri genuen hemen, duela hogei bat urte; fanatikoak ziren. Eta, begira, gu ere marrazki bizidunak egiten ari gara orain».
Ia bukatuta dago, baina detaile teknikoen prozesua astuna da. Oraindik ez dugu making of-a bukatu. Aurreko filmarekin dokumental bat egin genuen, Beltza naiz, proiektuaren ibilbide osoa kontatzeko. Orain, azken lau urteetan egin dugun lana kontatuko dugu.
Duela lau urte baino askoz lasaiago nago. Aurreko pelikularekin, Itakara ailegatu ginen, munstro guztien kontra borrokatu eta gero, baina arnasestuka iritsi ginen Zinemaldirako. Orain, uste dugu abuztuan arnasa hartu ahal izango dugula, irailetik aurrera ibilbide nekagarri eta hunkigarri bat izango baitugu.
Irailaren 30ean, estreinaldia Hego Euskal Herrian eta Espainiako Estatuan. Urriaren 6an, komikiaren argitaratzea, lau hizkuntzatan, lau argitaletxerekin. Urriaren 20an, Argentinako zinemetan estreinatuko da, koprodukzio bat baita, eta aurkezpenak egingo ditut Buenos Airesen eta Rosarion. Eta, azaroaren 16an, Ipar Euskal Herrian eta Frantziako Estatuan banatuko dugu.
Pozez zoratzen nago pelikula aukeratu dutelako. Zinemaldia garrantzitsua da niretzat: sei aldiz egon naiz hor, nire pelikula guztiekin. Esan behar dut, gainera, lehenengo dokumentala egin nuenean zenbait jendek jarraitzera animatu ninduela, eta horietako batzuk Zinemaldikoak izan zirela. Aurtengoa sekulako oparia da. Oso zaila izan da pelikula egitea.
Beste pelikula askok lortzen dituzten babesak lortzeko, guri ateak itxi dizkigute. ICAAk [Zinemaren eta Ikus-entzunezko Arteen Espainiako Institutuak] ezetz esan digu berriro, eta TVEk ere bai, oso garbi esanda, gainera: «Ez dator bat ildo editorialarekin». Begiratzen baduzu TVEk zer pelikula babesten dituen, are gehiago Euskal Herriari buruz hitz egiten dutenak… ba, argi dago zer ildo editorial babesten duten. Horrek esan nahi du kontatzen ari garena ez zaiola samurra egingo zenbait jenderi. Baina bidea oso zaila izan da. Lehenengo aldiz sentitu dut proiektu bat hondoratzen ari zitzaidala.
Bai. Momentu batean, denek ezetz esan ziguten. Merkatuetara joan garenean finantzaketa bila, han zeuden proiektu guztiek ICAAren eta TVEren babesa zuten. Eta guk baino hiru bider aurrekontu handiagoa. Alde batetik, harrotasuna ematen dizu, baina oso jipoitua sentitzen zara.
Europako Batasuneko Mediak garapenerako laguntza bat eman zigun, eta, gainera, puntuaziorik handienarekin. Horrekin joan ginen, atera genuen barkua, eta abentura guztia izan dugu. Donostiara ailegatu gara berriz ere.
Belodromo hitza entzun nuenean… Esan zidaten: «Bai, baina 3.000 pertsona sartzen dira». Horri baietz esan nionean, konfiantza handiagoa hartu nuen neure buruarekin. Beti izan dut konfiantza hori, baina bertan behera gelditua zegoen. «Bai, 3.000 pertsona eramango ditugu». Pelikula Iñigori [Muguruza] eskaintzen diogu. Kortatu ateratzen da 1988an, eta elkarrizketa bat egiten digute Iñigori eta bioi: marrazki bizidunetan bizia hartzen du berriro. Pista batzuk ematen ditugu gero egingo dugunaren inguruan eta pelikulan gertatuko diren zenbait gauzaren inguruan. Adibidez, nik botatzen dut: «Kantu bat egin beharko genuke Irunen desagertu diren 150 kilo kokainari buruz».
Egin genuen, eta ia bederatzi urteko ibilbide judiziala ekarri zigun. Gero, irabazi genuen, eta garaipena belodromoan ospatu. Orain filma belodromoan aurkeztea zera da… justizia poetikoa [irribarrez]. Aurrekoan, adierazpen askatasunaren garaipena ospatzera joan ginen, eta orain ere adierazpen askatasunaren garaipena ospatuko dugu, pelikulari trabak jartzen saiatu baitira. Kontakizun ofizial bat baitago; hortik ateratzen den guztiari egurra ematen diote, edo isilarazten saiatzen dira. Hemen, kostatu da babesa lortzea, eta, hemendik kanpo, ez dute ezer jakin nahi honi buruz.
Ekitaldi bat izango da, proiekzio bat baino gehiago. Emanaldia 20:00etan egingo da, eta, 18:00etarako, gune bat antolatuko dugu, edariekin; Broken Brothers Brass Band hor izango da jotzen. Duela lau urte ere egon ziren. Orain, soinu bandan parte hartu dute: Nicaragua sandinista-ren bertsio bat egin dute, pelikularen hasieran entzuten dena, Ainhoa Iruñera ailegatzen denean, sanferminetan txaranga batek joko balu bezala, txaranga neworleanstar batek. Xanti Salvador soinu ingeniariak esaten du pelikula hau musika jaialdi batean jar daitekeela. Asko poztu zen esan nionean belodromoan emango dela. «Jendea zutik jarriko da!».
2014an, Guadalajarako liburu azokara joan nintzen, Mexikon ere argitaratu bainuen komikia. Cris Trombon zegoen han, eta sound system bat prestatu genuen. Komikia gau batean irakurri zuen, eta, hurrengo egunean, esan zidan: «Baina, Fermin, orain jakin behar dugu Manex eta Amandaren alabaren istorioa, Ainhoarena!». Black Is Beltza-ren ekintza guztia 1967an girotuta dago; beraz, Ainhoak 20 urte izango zituen 1980ko hamarkadan, eta burura etorri zitzaizkidan Kortatu, Azken guda dantza…
Bai. Jone Unanua bikotekide eta ekoizle eragileak esan zidan pentsatu ere ez egiteko beste animaziozko pelikula batean. Baina eskaleta bat prestatu nuen Harkaitz Canorekin. Eta hor etorri zen Iñigorena. Misio bat genuen: «Hau kontatu egin behar dugu». Terapia gisa balio izan digu. Bestela, pandemia oso gogorra pasatu genuen, baina hau geneukan, eta atera egin behar genuen. Animazioa teknika oso zaila da, lan izugarria eskatzen dizu, zure bizitzako lau urte hartzen ditu… baina zerbait magikoa dauka. Lorpen bakoitza festa handi bat da.
Oso garbi daukagu sufritu dugun hori ez dugula berriro sufrituko. Beste aukeraren bat sortuz gero… animazioa egiteari ez diot ezetz esaten. Mundu zoragarria da.
AINHOA BLACK IS BELTZA II film press kits are now available. The press-kit is available in three languages: Basque, Spanish and English.
Buenos días Madrid. Hoy jueves en @elteatropavon acompaño a Javier Duque (mítico MC en el tema Asthmatic Lion y director de @simusicahablase ) en la presentación de su libro «Pasión y Ruido». #pasionyruido
Hamaika ➝ Korrikako kantuak errepasatzean birritan ikusten dugu Fermin Muguruzaren izena. ‘AEK-ko beteranoa’ denak bitan egin du Korrikako kantua, eta 20 urte barru hirugarren bat egiteko ere prest agertu du bere burua. 2001 urtean ‘Big Beñat’ kantua idatzi zuen, gurean oso ezaguna egin zen kanta ederra. 2019an, berriz, ‘Klika Korrika’ kantua sortu zuen, eta La Furia eta Mad Muassel gonbidatu zituen abestera, euskal mundu tradizionala eta hemen dagoen mundu berria uztartuz kanta dantzagarrian.
Mosku auzoan elkartu gara Ferminekin, Korrikako historian arrastoa utzi duten bi kantuen inguruan solasteko.
“See you at the La Ciutat invisible WEDNESDAY at 7pm we present: ANTI-FASCISTS by MIQUEL RAMOS.
