«Bidasoa 2018-2023» participará en la sección oficial del DOCSMX, el festival dedicado al documental más importante de Latinoamérica que se celebrará del 11 al 15 de octubre.
«Estaré presentando en Septiembre «Black is Beltza II: AINHOA» en la 21ª edición suiza – Festival FANTOCHE 2023 en BADEN.
Difundir la palabra:
SSIFF ➝
Un total de 19 títulos –15 largometrajes, un mediometraje, un corto y dos series– conforman la participación vasca de la 71ª edición del Festival de San Sebastián, repartida entre Sección Oficial, Proyecciones Especiales Premio Donostia, Zabaltegi-Tabakalera, Made in Spain, Zinemira, Velódromo y las galas del Cine Vasco, EiTB y RTVE.
Zinemira, la sección dedicada específicamente al cine vasco, está organizada por el Festival de San Sebastián y el Departamento de Cultura del Gobierno Vasco. Cuenta con el patrocinio de Irizar y EiTB, y la colaboración de Filmoteca Vasca, las asociaciones de productores EPE/APV e IBAIA, y Zineuskadi. Este año, además, Urbil se incorpora como colaborador. En esta edición, Zinemira contiene nueve títulos de ficción y no ficción. Tres de ellos, por su condición de estreno mundial en el Festival, optarán al Premio Irizar al Cine Vasco junto a otros dos trabajos presentes en otras secciones del Festival. Así, en total serán cinco las producciones que competirán por el premio de 20.000 euros para la productora o productoras de la película.
El dramático tránsito de los migrantes hacia Europa centra Bidasoa 2018-2023, el nuevo trabajo documental de Fermin Muguruza (Irun, 1963). El realizador y músico guipuzcoano ha mostrado su obra en distintas secciones del Festival, entre otras, en Zabaltegi (Zuloak, 2012), en Zinemira (Black is beltza, 2018) y en el Velódromo (Black is beltza II: Ainhoa, 2022).
También es habitual de Zinemira el cineasta Josu Martinez (Bilbao, 1986), que tras presentar títulos como Sagarren denbora. 25 urte deserritik itzultzen (2010) o Paperezko hegoak (Alas de papel, 2021), regresa a la sección por partida doble: Bizkarsoro contiene cinco historias reales ubicadas en un pueblo imaginario y Mirande, film baterako zirriborroa / Mirande, que clausurará Zinemira, plantea un acercamiento a la vida y obra del escritor Jon Mirande.
Junto a los citados tres títulos, también competirán por el Premio Irizar al Cine Vasco otras dos películas incluidas en otras secciones al margen de Zinemira. Es el caso del filme de animación El sueño de la sultana, debut en el largometraje de Isabel Herguera (Donostia, 1961) incluido en la Sección Oficial, y de Arnasa betean, emakume zinegileak / A Deep Breath, Women Filmmakers (A pulmón, mujeres cineastas), de Bertha Gaztelumendi (Irun, 1962) y Rosa Zufía (Tudela, 1958). En este filme, programado el martes 26 de septiembre en el Teatro Victoria Eugenia como parte de la Gala del Cine Vasco, ambas directoras realizan una inmersión en el cine realizado por mujeres vascas.
[…]
MIRANDE, FILM BAT EGITEKO ZIRRIBORROA (MIRANDE)
JOSU MARTINEZ (ESPAÑA)País(es) de producción: España – Francia
Compite por el Premio Irizar al Cine Vasco
CLAUSURA
«A mediados del siglo XX Jon Mirande demostró con su prosa que el euskera era capaz de producir una literatura culta y universal. Todos reconocen su importancia. Pero sigue siendo un tema tabú. De Mirande se dice que era racista. Pedófilo. Nazi. Misógino. Inmoral. Cada vez que se habla de él, surgen encendidas polémicas. No sabemos qué hacer con él. Quiero hacer una película sobre Mirande. Pero no sé cómo. Acaso, lo más interesante, sería darle la palabra». (Josu Martinez)
FERMIN MUGURUZA (ESPAÑA)País(es) de producción: España
Compite por el Premio Irizar al Cine Vasco
El control policial y cierre de algunos pasos de la frontera pirenaico-atlántica natural del Bidasoa que impuso Francia en el verano de 2018 para evitar la entrada de los inmigrantes en tránsito hacia el resto de países europeos, provocó 10 muertes en un año. Siete personas fallecieron desde abril de 2021 ahogadas en las aguas del río Bidasoa entre Irun y Hendaia, y otras tres perdieron la vida en octubre de 2021, arrolladas por un tren en Ziburu. Este documental, además de dar voz y poner rostro a varias de las activistas a un lado y otro del río, como representantes de las asociaciones Harrera Sarea (Red de acogida) y Bidasoa Etorkinekin (El Bidasoa con los migrantes), también recuerda a aquellos que perdieron su vida, poniendo nombre, edad, travesía y sueños, conociendo la historia y la personas que se esconde tras las frías cifras de fallecidos, humanizando de esta manera la tragedia.
JOSU MARTINEZ (ESPAÑA)País(es) de producción: Francia – España
Compite por el Premio Irizar al Cine Vasco
En un pueblo inexistente, entre 1914 y 1982 suceden cinco historias reales basadas en testimonios orales y en textos de escritores. A través de ellas, se nos muestran los cambios sociales acaecidos a lo largo del siglo XX en un pequeño pueblo de Ipar Euskal Herria; el enraizamiento de una lengua y la aproximación a esta, así como la lucha por la supervivencia.
ARNASA BETEAN, EMAKUME ZINEGILEAK / A DEEP BREATH, WOMEN FILMMAKERS (A PULMÓN, MUJERES CINEASTAS)
BERTHA GAZTELUMENDI (ESPAÑA), ROSA ZUFÍA (ESPAÑA)País(es) de producción: España
Compite por el Premio Irizar al Cine Vasco
Gala del Cine Vasco y ETB
Al fin, la voz de las mujeres empieza a escucharse en el cine. Lo celebramos con este documental protagonizado por cineastas vascas de ayer y de hoy, que muestra una visión universal del tema. Tres buceadoras nos guían por la temática de sus películas, su mirada, sus sueños, sus esfuerzos por salir adelante y, sobre todo, su aportación al cine y a la sociedad. Descubriremos a las pioneras, y nos sorprenderán trabajos de veteranas cineastas o de jóvenes que están triunfando en los festivales.
EL SUEÑO DE LA SULTANA / SULTANA’S DREAM
ISABEL HERGUERA (ESPAÑA)País(es) de producción: España – Alemania
Compite por el Premio Irizar al Cine Vasco
Inspirada por un cuento de ciencia ficción feminista escrito en Bengala en 1905, Inés emprende un viaje iniciático por India en búsqueda de Ladyland, la utópica tierra de las mujeres.
Naiz ➝
Europarako migrazioek sortzen dituzten gatazka eta tragedietan jarri du begia Fermin Muguruza musikagile eta zinemagileak Donostiako Zinemaldian aurkeztuko duen proiektu berrian: ‘Bidasoa 2018-2023’. Aurrerapen gisa, sarean jadanik ikusgai dago trailerra eta haren bidez irudika daiteke irundarraren asmoa: errealitate gordin honi izen abizenak jarri dizkie, alderdi gizatiarra lehen planora eramanez.
Dokumental formatuan, Bidasoa ibaiaren bi ertzeetarako bisita sakona proposatuko dio ikusleari, bizimodu hobe baten bila muga zeharkatu beste aukerarik ez duten etorkinak bertatik bertara ezagutu eta horien eskubideen alde lanean ari direnen ikuspegiari oihartzuna emanez.
Filmaren sinopsiak gogora ekartzen duen bezala, 2018ako udan Estatu frantsesak Bidasoako muga naturalaren pasagune batzuen kontrola eta itxiera ezarri zuen, gisa horretan Europako gainontzeko herrialdeetara iritsi nahi zuten etorkinen sarrera eragoziko zuelakoan. Muguruzak gaztigatzen duenez, erabakiak hamar hildako eragin zituen urtebetean: 2021eko apiriletik, Irun eta Hendaia arteko Bidasoa ibaiko urtean itota zazpi pertsona hil ziren eta beste hiruk bizia galdu zuten urte bereko urrian, Ziburun tren batek harrapatuta.
Dokumentalaren bidez, ibaiaren bi aldeetako hainbat ekintzaileri ahotsa eman nahi izan die Muguruzak, eta baita aurpegia jarri ere. ikusleak Harrera Sarea eta Bidasoa Etorkinekin elkarteetako ordezkarien ahotik izango du egoeraren berri eta, horrez gainera, bertan bizia galdu dutenak ere gogoan izango ditu, «izena, adina, bidaia eta ametsak, hildako kopuru hotzen atzean dagoen istorioa eta pertsonak ezagutuz, modu honetan tragedia gizatiartuz», ziurtatzen du.
Etorkin horietako bakoitzaren biografiari errepasoa egiteaz batera alderdi gizatiarra lehen planora ekarri eta zenbakien atzean dauden pertsonak, eta hauen irrika eta ametsak, aurkeztuko dizkigu Muguruzak.
‘Bidasoa 2018-2023’ ez da musikagile eta zinemagile irundarrak Zinemaldian aurkezten duen lehen lana. Aurretik ‘Zuloak’ (2012), ‘Nola?’ (2016), ‘Black is Beltza’ (2018) eta ‘Black is Beltza II: Ainhoa’ (2022) aurkeztuak ditu jaialdi donostiarrean, guztiak arrakasta nabarmenaz.
Naiz ➝
Agur biraren atarian da El Columpio Asesino talde nafarra eta, udari amaiera emateko, soinu berri batekin aurkeztu du bere ‘Babel’ kantu ezaguna; soinu berriarekin, eta luxuzko gonbidatuekin. Izan ere, Fermin Muguruzak euskaraz abestu du bertsio berrian eta Joseba Irazokik, aldiz, ukitu berria eman dio kantuari bere gitarra jokoen bidez.
Suicide taldearen ‘Ghost Rider’ kantuko riff batean oinarri hartuta konposatu zuten nafarrek ‘Babel’ kantua, eta ‘Ballenas muertas en San Sebastián’ (Mushroom Pillow, 2014) diskoan ikusi zuen argia. Krisi betean sortutako kantua da, batetik 15M mugimenduari egiten diolako erreferentzia eta, bestetik, taldearen barne krisialdi garaian sortu zelako: soinu berri baten bila, sei hilabetez mendialdeko herri batean isolatu ziren taldekideak.
‘Babel’-en bertsio berriko ekoizpen lanak Arizaleta anaiek eta Daniel Uleciak egin dituzte eta Fermin Muguruza da protagonista: taldekideek behin baino gehiagotan aitortu dute musikagile irundarra euren gaztaroko erreferenteetako bat dela. Bertsioan, kantuaren zati bat euskaraz abesten du Muguruzak, ohikoa duen energiaz. Taldekideek azaldu dutenez, irundarrari askatasun osoa eman diote kantua nahi bezala moldatzeko, «guztizko konfiantza» baitzuten bere irizpidean.
Kantuan, gainera, euskal eszenako gitarra-jole onenetarikoa den Joseba Irazokik ere hartu du parte, ‘Babel’-i bestelako ukitu berezia emanez.
Bideoklipa, bere aldetik, Iñaki Lopez Perez-ek (CUTo) egin du, eta bertan Muguruza eta El Columpio Asesinoko taldekideak ikus daitezke, irudi distortsionatu baten atzean.
El Columpio Asesinok irailaren 14an ekingo dio ‘Gira Amarga Baja’ agur birari, Bilboko Kafe Antzokian eskainiko duen kontzertuaren bidez.
Fermin Muguruza Ugarte (1963, Irún). Foi definido como umha das figuras mais influintes e carismáticas do panorama musical basco. Dizer Fermin é dizer Kortatu, Negu Gorriak ou os múltiples projetos que o polifacético artista euskaldum leva avante.
🎬 Muguruza estará na 35 ediçom apresentando @blackisbeltza.2.ainhoa que se projetará na Casa da Cultura de Salvaterra do Minho.
🗣️ Fermin também participará na mesa de ideias da tarde sob a legenda «Da resistência à hegemonia cultural».
Com a participaçom de Fermin Muguruza cumprimos o desejo de Manolo Soto, eterno presidente da SCD, de vê-lo no torreiro da festa.
📢 35 Festival da Poesia no Condado
📅 2 de setembro
📌 Salvaterra do Minho
❗️❗️ 📣 🎥 ESTRENO de la pel·lícula «Black is Beltza II: Ainhoa» de Fermin Muguruza a La Font d’en Carrós 🤩❗️al Cine d’estiu del Patronat 🎬 🎟.
L’equip del CDR recolza aquesta iniciativa de l’ @Ajuntament de la Font d’en Carròs ja que va tindre tant d’èxit la projecció que vàrem organitzar a la casa de la cultura de Bellreguard.
🟣 A més la nostra companya Natalia De Ancos Lara és l’assessora de guió de la pel·lícula, és tota una artista. 🥰
No vos ho podeu perdre! La projecció serà el 27 de juliol, aquest dijous, a les 21:30 hores al pati del patronat. I serà GRATUÏTA 🗯️❗
Black is Beltza II: Ainhoa ens conta una història d’espies, narcotraficants i la guerra freda, un filme que ens deixa els pèls de punta sense dubte.
Nosaltres no ens ho perdrem!! 💃 , ens vegem allí!!! 🥳
Deia ➝
Marabilli Festibala aurrenekoz ospatuko da pandemia eta gero. Aurrenekoz eta azkenengoz. Antolatzaileek azaldu bezala, Ondarroan jaio zen ekimenak ez du berriz jaialdi formatua hartuko, eta, aurrerantzean, urtean zehar egituratuko diren ekitaldi txikiekin jarrai lezake. Baina horrela izan baino lehen seigarren edizioa ospatuko dute, ekimena merezi duen duintasunez agurtzeko, urriaren 6an eta 7an. Izan ere, aurreko edizioetan parte hartu duten sortzaileak puntakoak izan dira kasu guztietan. “Marabilli festibal atipikoa izatea lortu dugu. Artistak parte hartzeko irrikitan daude eta guretzako plazera da”, adierazten du Josu Eizagirrek, Manuelistak kultur elkarteko kideak. Besteak beste, Fermin Muguruza eta Arantza Santesteban zine zuzendariak, Amets eta Maddalen Arzallus bertsolariak, Joseba Sarrionaindia idazlea edota Viva Belgrado eta Belako taldeek parte hartuko dute.
“Pandemiatik gero talde lana aldatu egin da eta ez daukagu erreleborik, gehiago kostatzen zaigu honelako ekimen bat aurrera eramatea”, argitzen du Eizagirrek, antolakuntza profesionalak ez diren lagun talde batek eratzen duela gogoratu ondoren. Hori izan da, hain zuzen ere, festibala egiteari uzteko erabakiaren arrazoi nagusia. “Bueltatuko gara, baina beste formatu batekin. Beharbada urtean zehar zerbait eginez, gauza txikiagoak”, argitu du Manuelistak taldeko kideak. Ekimena 2012an jaio zen, urtebete lehenago zendutako Aitzol Aramaio Ondarroako zine zuzendariari gorazarre egiteko asmoz. “Aitzol hil zenean blokeatuta gelditu ginen, baina argi geneukan zerbait egin nahi genuela bere omenez”, adierazten du Eizagirrek, Un poco de chocolate edota Terminal lanen arduradunaren lagunak. Hainbat buelta eman ondoren, kultur disziplina guztiak barne hartzen zituen sormen festibal bat antolatzea erabaki zuten. Erantzuna harrigarria izan zen: Marlango, Toti Martinez de Lezea, Alex Angulo, Ruper Ordorika, Maialen Lujanbio edota Mikel Urdangarin izan ziren lehen edizioan.
«Marabilli festibal atipikoa izatea lortu dugu. Artistak parte hartzeko irrikitan daude»
Josu Eizagirre – Manuelistak taldeko kidea
“Urte batzuetan indar gehiago izan du musikak; beste batzuetan, antzerkiak. Sortzaileekin eta sormenarekin jolasten joan gara”, argitzen du Manuelistak taldeko kideak. Edozein kasutan ere, ardatz bat izan dute helduleku. “Aitzol zen bezalakoa eta baita gu ere nolakoak garen kontuan izanik, espiritu kritikoarekin egituratu dugun festibala da Marabilli”, baieztatzen du Eizagirrek, gauzak egiteko modu asko daudela aldarrikatzeko parada ere aprobetxatzen dutela gaineratu ondoren. Horrela, aurten euskarak eta emakumeek izango dute presentzia nagusia eta queer munduari ere keinu egingo zaio. “Marabilli hori da: momentuan gure inguruan gertatzen diren gauza guztiak hartu eta plataforma sortu sorkuntzari leiho bat irekitzeko”, ziurtatzen du Eizagirrek irabazi asmorik gabe ekimenaren inguruan.
“Aurtengo ediziotik dena azpimarratuko nuke”, dio Eizagirrek festibalaren inguruan. Aperitiboa irailaren 29an hasiko da, Yolanda Eizagirreren argazki erakusketa batekin. “Aurreko edizioetan zehar egindako argazkiak erakutsiko dira, hemendik zenbat jende pasatu den eta egin dugun guztia gogoratzeko”, azaltzen du. Jaialdia, berez, urriaren 6an hasiko da. Orduan, Fermin Muguruzak eta Arantza Santestebanek euren sekuentzia kuttunenak aurkezteko saiakera egingo dute. “Marabillik marka modura sortu duen 10 minutuko hitzordu garrantzitsua ere ospatuko da. Sortzaileei 10 minutu emango dizkiegu euren sorkuntzei buruz hitz egiteko. Maite duten hori azaltzea gauza ederra izaten da”, iritzi du Manuelistak taldeko antolatzaileak. Amets eta Maddalen Arzallus bertsolariak, Asier Altuna zinemagilea, Iker Sanchez orkestra zuzendaria, Irati Bilbao Aranzadiko arkeologo gaztea edota Ainhoa Moiua antzezlea izango dira.
Hurrengo egunean Joseba Sarrionaindia idazlea Mielanjel Elustondo kazetariarekin arituko da berriketan. Zine galan hainbat sari jaso dituen Estibaliz Urresolaren 20.000 erle espezie filma proiektatuko dute. Gauez, berriz, Tapia eta Leturia, Viva Belgrado eta Belako taldeek joko dute. Eizagirreren esanetan, “ez da lan makala horrek denak batzea, denbora asko ematen du. Baina meritua haiena da, hona etorri nahi izateagatik”. Sei edizio hauetan zehar nazioartean eta Euskal Herri mailan puntakoak diren egile eta artistak gonbidatu dira, baina herritarrek ere leku nabarmena hartu dute. “Beste gauza batzuk gehitzen joango gara, herriko talde askok parte hartzen dute. Oraindik ez dago dena zehaztuta, baina artisau azoka bat ere ospatuko dugu”, aurreratu du Eizagirrek.
Argia ➝
1994ko ekainaren 27an,
Negu Gorriak taldeak kontzertu sorpresa eman zuen Gipuzkoako epaitegiaren aurrean, kamioi batean. Taldeko baxulari Mikel Kazalis intsumisoa epaiketara deituta zegoen, besteren artean. Kazalis ez zen epaiketara aurkeztu “epaileek kalean zer gertatzen den jakin dezaten”. Kontzertuarekin errepidea moztu zuten ahoz aho zabalduta bertan bildu zirenenen gozamenerako, eta kalean zebiltzan herritarren harridurarako.
Kontzertua amaitu zenean, kamioiak alde egin, eta bertaratutako 200 lagunek eserialdia egin zuten Gobernu Zibilaren aurrean.
Ikusi ekimenaren bideoa.
